Nhổ răng sữa lung lay: Nên hay không nên nhổ? 

Răng sữa bắt đầu phát triển từ khi còn là phôi thai và thường xuất hiện khoảng 6 tháng sau sinh. Vì xuất hiện rất sớm và có mối quan hệ chặt chẽ với sức khỏe của trẻ nên vấn đề nên nhổ răng sữa lung lay khi nào vẫn là thắc mắc của nhiều bậc cha mẹ. Bài viết dưới đây sẽ gửi đến các bậc phụ huynh những giải đáp chi tiết nhất về vấn đề này.

Răng sữa lung lay bao lâu thì nên nhổ bỏ?

Răng sữa hay còn gọi là răng nguyên thủy, là những chiếc răng hình thành đầu tiên trong miệng. Theo quy luật tự nhiên, răng sữa sau một thời gian lung lay sẽ tự rụng, thay vào đó là mọc răng vĩnh viễn thay thế. Đa số trẻ em bắt đầu thay răng khi lúc 5 hoặc 6 tuổi và thường kết thúc khi trẻ được 10 hay 12 tuổi nhưng đôi khi cũng có thể xuất hiện hoặc kết thúc sớm hoặc muộn hơn.

Khi răng vĩnh viễn mọc thay thế vị trí răng sữa sẽ làm cho răng sữa bị tiêu chân và lung lay. Trong trường hợp này, cha mẹ hoàn toàn có thể yên tâm và tự theo dõi, nhổ răng sữa cho bé đơn giản.

Về vấn đề răng sữa lung lay bao lâu thì nhổ, chúng ta không thể xác định chính xác thời gian được bởi nó phụ thuộc vào nhiều yếu tố như từng loại răng, tốc độ phát triển của răng vĩnh viễn, cơ địa của bé và các tác động từ môi trường bên ngoài,… Có nhiều trường hợp răng lung lay từ 1 – 2 ngày là có thể nhổ được nhưng cũng có trường hợp vài tháng mới có thể nhổ.

Do đó, trước khi quyết định nhổ răng cho bé, cha mẹ phải cần phải đảm bảo hai yếu tố, đó là: đúng độ tuổi thay răng của trẻ và răng đã lung lay nhiều, bị lỏng khỏi ổ răng. Khi đó, cha mẹ có thể đưa bé đến gặp nha sĩ hoặc tự nhổ răng tại nhà một cách nhẹ nhàng.

Ngoài ra, có một số trường hợp răng sữa trẻ chưa lung lay nhưng vẫn nên nhổ bỏ để tránh khỏi một số bệnh lý hoặc hạn chế xảy ra các biến chứng, cụ thể như:

• Chân răng, kẽ chân răng bị nhiễm trùng: Cần nhổ răng để tránh nhiễm trùng lây lan.
• Răng sữa bị sâu nặng hoặc bị chết tủy: Để lâu ngày sẽ gây nhiễm khuẩn xuống vùng răng vĩnh viễn, nguy cơ gây áp xe xương ổ răng cao.
• Răng bị viêm cement cấp hoặc bị nhiễm khuẩn ở chóp răng: Cấp trúc răng và phần chóp răng bị phá hủy, mối liên kết giữa chân răng và nướu không còn nhiều, nguy cơ gây viêm nhiễm xương ổ răng.
• Đến tuổi thay nhưng răng chưa rụng: Vào thời điểm răng sữa chưa lung lay mà răng vĩnh viễn đã mọc thì cần phải nhổ bỏ răng sữa để cho răng vĩnh viễn có khoảng trống mọc lên, tránh tình trạng răng mọc khấp khểnh, mọc lệch lạc, bị vẩu răng về sau.
• Răng bị gãy vỡ do va đập: Cần phải nhổ bỏ hết chân răng sữa còn sót ra ngoài để không ảnh hưởng đến việc mọc răng vĩnh viễn.

Xem thêm:

• Hậu quả khi nhổ răng sữa còn sót chân răng và cách xử lý

Cách nhổ răng sữa lung lay đúng cách và an toàn nhất cho bé

Nhổ răng sữa lung lay là điều cần thiết để giúp hệ thống răng miệng của bé hoàn thiện theo đúng chu kỳ sinh học. Cha mẹ có thể thực hiện nhổ răng cho bé bằng cách nhổ răng sữa lung lay tại nhà hoặc đến các địa chỉ y khoa để được hỗ trợ.

Hướng dẫn nhổ tại nhà

Với răng trẻ đã lung lay nhiều, chân răng đã lỏng lẻo khỏi ổ răng, cha mẹ hoàn toàn có thể nhổ răng tại nhà cho bé. Thực hiện một trong những cách nhổ răng sữa lung lay đúng cách và an toàn sau:

Cách 1: Nhổ răng sữa trẻ em dùng lực tác động ở tay

• Cha (mẹ) hãy lung lay răng của bé nhẹ nhàng hằng ngày đến khi răng có độ lung lay lớn.
• Quấn băng gạc y tế đã sát khuẩn vào ngón tay trỏ và ngón cái sau đó tác động một lực vừa phải vào răng để bẻ/ làm rụng răng.

Cách 2: Cách nhổ răng sữa bằng chỉ

• Cha (mẹ) cần thực hiện các tác động hằng ngày làm cho răng lung lay mạnh hơn.
• Quấn sợi chỉ mảnh quanh chân răng và nhân lúc trẻ không chú ý giật mạnh chiếc răng ra ngoài để giảm nỗi sợ cho trẻ.

Cách 3: Hỗ trợ nhổ răng bằng lưỡi

• Hướng dẫn bé dùng lưỡi của mình và đá/ đẩy chiếc răng chuyển động qua lại cho đến khi răng đã lung lay nhiều, ổ răng lỏng ra thì tiến hành nhổ bỏ ra ngoài.
• Hãy quan sát quá trình đẩy răng bằng lưỡi của bé để đảm bảo bé không nghịch ngợm đẩy chiếc răng quá mạnh gây gãy chân răng và tổn thương lưỡi.

Trong quá trình tự nhổ răng sữa cho bé, cha mẹ cần chú ý một số kỹ thuật nhổ an toàn giúp trẻ có một khuôn hàm đẹp như sau:

• Khi nhổ răng sữa cho bé tại nhà cần chú ý giữ vệ sinh sạch sẽ, các dụng cụ hỗ trợ, tay nhổ cần được sát khuẩn trước khi tác động nhổ răng cho bé bởi chúng rất dễ mang các mầm vi khuẩn gây viêm nhiễm ổ răng vừa mới bị tổn thương ở bé.
• Dùng lực nhẹ, tăng dần lực về sau, và cần phải đảm bảo hạn chế tối đa đau nhức cho bé.
• Thao tác tự nhổ răng sữa cho bé  cần nhanh chóng và dứt khoát.
• Tránh để sót lại chân răng ở trong ổ răng vì có thể dẫn đến nhiễm trùng kéo dài và ảnh hưởng đến vị trí và hướng mọc của răng vĩnh viễn sau này.
• Tốt nhất nên nhổ răng cho trẻ vào buổi sáng, khi tinh thần bé còn nhiều năng lượng, tránh nhổ khi cơ thể trẻ đang mệt mỏi, khả năng chịu đau của bé kém gây đau nhức lâu hơn, nhiều hơn bình thường.

Nhổ răng tại nha khoa cho trẻ

Nhổ răng sữa cho các bé ở đâu an toàn nhất thì các bố mẹ nếu không tự nhổ cho bé được nên đến những cơ sở nha khoa, y tế công hoặc tư nhân để bác sĩ chuyên khoa thực hiện. Trước khi nhổ răng, bé sẽ được các bác sĩ nha khoa cho đi chụp phim X – quang để xác định tình trạng mọc của răng vĩnh viễn, xem xét khả năng răng sữa đã đến lúc nhổ được hay chưa và tránh các nguy hiểm tiềm ẩn để thao tác nhổ răng diễn ra chuẩn xác, an toàn nhất cho trẻ.

• Trường hợp thân răng tốt, chân răng tiêu, răng đã lẻo lẻo, lung lay nhiều, nha sĩ sẽ tiến hành gây tê chân răng của trẻ bằng thuốc tê dạng xịt, dạng tiêm hoặc dạng thuốc mỡ. Sau đó nhổ răng để giúp trẻ thoát khỏi nỗi ám ảnh đau nhức khi nhổ răng.
• Trường hợp răng sữa có lỗ sâu quá lớn, chân răng chỉ mới tiêu một phần: Việc nhổ răng sữa này rất dễ ảnh hưởng đến các mầm răng vĩnh viễn. Bác sĩ sẽ gây tê quanh lợi và nhổ răng theo phương pháp chia chân để tránh làm sót chân răng.

Tác hại của việc nhổ răng sữa chưa đúng cách

Hiện nay, các bậc phụ huynh chủ yếu áp dụng các phương pháp nhổ răng sữa tại nhà. Tuy nhiên, cách nhổ răng sữa lung lay này tiềm ẩn rất nhiều mối nguy hiểm đến sức khỏe răng miệng với trẻ. Một số hệ quả để lại phải kể đến như:

• Răng sữa bị gãy, còn sót chân răng: Nhổ răng sai cách có thể khiến răng sữa còn sót chân răng và ảnh hưởng đến việc mọc răng thay thế sau này. Gây nên tình trạng răng vĩnh viễn không thể mọc, mọc lẫy hoặc mọc răng khấp khểnh.
• Đau đớn, chảy máu kéo dài: Nhổ thao tác quá mạnh sẽ làm lỗ nhổ răng quá lớn, ảnh hưởng đến mạch máu xung quanh chân răng, dẫn đến nướu của bé bị chảy máu nhiều, chảy ồ ạt, khó cầm máu.
• Bị sốt cao sau khi nhổ: Khi nhổ răng khiến trẻ quá đau đớn hoặc nhổ răng không đảm bảo vệ sinh dễ dàng gây nhiễm trùng quanh ổ răng khiến bé sốt cao, chán ăn hoặc quấy khóc. Trường hợp trẻ sốt quá cao không được điều trị kịp thời có thể gây co giật, ảnh hưởng xấu đến dây thần kinh, não và mắt.
• Nếu răng sữa nhổ quá sớm sẽ làm ảnh hưởng đến thẩm mỹ của khuôn mặt, giảm sức nhai, sự tương thích kích thước giữa hàm trên và hàm dưới.
• Mất răng sữa quá sớm có thể tác động đến việc phát âm của trẻ về sau, khiến trẻ phát âm không được tròn tiếng, không chuẩn và ảnh hưởng đến khả năng học ngoại ngữ sau này.
• Ảnh hưởng đến tâm lý của trẻ: Nhổ răng sai cách nhiều đau đớn và chảy nhiều máu sẽ khiến trẻ sinh tâm lý sợ hãi, lo lắng, thậm chí phản ứng mạnh khi nhổ răng lần tiếp theo.

Lưu ý trong quá trình chăm sóc răng miệng sau khi bé nhổ răng sữa

Thời gian để răng sữa rụng mọc lại được quyết định rất nhiều bởi chế độ sinh hoạt của bé và cách chăm sóc từ cha mẹ. Do đó, sau khi nhổ răng sữa cho trẻ, cha mẹ cần lưu ý đến một số vấn đề sau:

• Trong thời gian đầu sau khi nhổ, cha mẹ nên chú ý chế độ ăn và vấn đề vệ sinh răng miệng cho bé. Có thể trẻ sẽ bỏ ăn, không muốn ăn hay khó nhai vì chiếc mất răng thì cha mẹ nên thay thế các món ăn hằng ngày bằng thức ăn mềm hơn như cháo, súp với rau, thịt, tôm, cá xay nhuyễn.
• Không nên cho bé ăn những thức ăn cứng, dai hoặc thực phẩm chứa nhiều đường để bảo vệ răng miệng, nhất là vùng niêm mạc răng vừa bị ảnh hưởng.
• Việc đánh răng vẫn phải duy trì một cách thường xuyên, đều đặn hàng ngày, nhất là sau khi cho bé ăn, nhưng có thể hướng dẫn bé đánh tránh đi phần lợi răng tại vị trí răng vừa nhổ.
• Có thể cho bé súc miệng hàng ngày với nước muối loãng, nước muối sinh lý hoặc nước súc miệng để hạn chế tình trạng viêm nhiễm lợi.
• Thường xuyên cho bé đến nha khoa để thăm khám định kỳ 3 – 6 tháng một lần để kiểm tra tình trạng răng miệng và tránh được những nguy cơ bệnh răng miệng tiềm ẩn khác như mủn răng, sún, răng, răng sữa bị siết, bị ố vàng,…

Trên đây là những giải đáp cho vấn đề răng sữa lung lay có nên nhổ, nên nhổ khi nào gửi tới các bậc cha mẹ. Hi vọng với những chia sẻ trên đã giúp các bé thay răng sữa thuận lợi mà không phải chịu nhiều đau đớn và nguy hiểm.

Tìm hiểu thêm:

• Nhổ răng sữa cho trẻ bao nhiêu tiền? Quy trình chi tiết
• Góc giải đáp: Nhổ răng sữa bao lâu mọc lại, răng mọc chậm có sao không?